Vastzitten in een keurslijf

Al op jonge leeftijd wordt je geleerd om je te houden aan bepaalde afspraken en leefregels. In de opvoeding krijg je een heel pakket met leefregels, normen en waarden mee die volgens je opvoeders goed voor je zijn. En als je ouder wordt en naar school gaat, komen daar nog eens een aantal regels bij. En dit gaat zo door in iedere fase van je leven. Met een bepaalde hoeveelheid aan regels bestaat er altijd een kans dat je gaat vastzitten in een keurslijf.

Leefregels helpen je om binnen bepaalde kaders samen te leven maar ook om te kunnen groeien en ontwikkelen. Het is goed om binnen kaders volwassen te worden en jezelf te kunnen zijn. Maar soms zie je dat bepaalde regels klakkeloos worden overgenomen zonder dat je weet waarom.

Ik weet nog goed dat ik met mijn eigen gezin aan tafel zat en mezelf hoorde zeggen: “Je moet eerst je bordje leeg eten en dan pas krijg je een toetje”. Een zin waar ikzelf ook mee ben groot geworden. Maar toen ik bewust over deze automatische zin ging nadenken, ging ik dingen in een nieuw daglicht zien. Ik kwam er achter dat ik er niet meer helemaal achter stond. Ik vond een nieuwe manier die op een minder dwangmatige en dreigende manier toch dezelfde of misschien nog wel een betere uitwerking had. En zo eten mijn tieners tegenwoordig met plezier, en soms ook zonder plezier de hoeveelheid eten op, die ze aankunnen en nodig hebben.

Commitment, een gezond keurslijf

In de samenleving is het nodig dat we ons soms binden aan afspraken om zo een harmonieus en voorspoedig leven te kunnen leiden. Als je bij een bedrijf gaat werken, verwacht je baas dat je je committeert aan bepaalde regels en afspraken.

Als je een teamsport beoefend, dan wordt er verwacht dat je je aanpast aan bepaalde gedragsregels. Een regel kan zijn dat je de avond voor een wedstrijd, geen alcohol drinkt en vroeg naar bed gaat om uitgerust aan de wedstrijd te beginnen. Je hebt een gezamenlijk doel voor ogen om in topvorm te zijn en hopelijk een topprestatie neer te zetten.

Toen ons leven nog werd beheerst door corona, was het nodig ons scherp te houden aan de door de overheid opgelegde gedragsregels. Ook hier was sprake van ons committeren aan een gezond keurslijf met het oog op de gezondheid en het welzijn van iedereen.

In deze gevallen helpt een commitment als stimuleermiddel om zo goed mogelijk te kunnen organiseren en samen te leven.

Dwang

Bepaalde patronen kunnen jaren lang behulpzaam, sturend en stimulerend werken. Maar soms komt er een moment dat de opgelegde leefregels gaan knellen. Ze gaan als dwang voelen. En als je je niet aan een bepaalde regel houdt, dan knaagt er een schuldgevoel van binnen. Je kan dan vastzitten in een keurslijf. Je bent niet vrij om zelf te kiezen.

Letterlijk is een keurslijf een corset, een strak dichtgeregen kledingstuk. Maar vaker wordt een keurslijf als metafoor gezien voor als je je gevangen en belemmert voelt. Je leeft volgens de regels en richtlijnen die je zijn opgelegd maar waar je je eigenlijk niet meer in kunt vinden. Vaak heeft een keurslijf een negatieve lading als je voelt dat je geen eigen keuze hebt maar volgzaam en gehoorzaam moet zijn. Dan is het keurslijf meer een belemmering dan een handvat. Je stemt ergens mee in waar je eigenlijk niet achter staat en dat voelt beklemmend.

Kenmerken vastzitten in een keurslijf

Op het moment dat je merkt dat je geen keuzevrijheid hebt, en je voelt je gedwongen om bepaalde dingen te denken of doen, kan je lichaam signalen afgeven. Als er van binnen sprake is van een innerlijk conflict waarbij je iets denkt, maar iets anders doet, kan dit zorgen voor fysieke problemen. Er ontstaat een bepaalde spanning en een gevoel van benauwdheid. Je kan vermoeidheidsklachten krijgen, angstig en onzeker worden, slecht slapen, niet meer voelen van emoties en je jezelf voelt vlakken worden. En zo drijf je steeds verder weg bij wie je daadwerkelijk bent en kan het resulteren in een identiteitscrisis, overspannenheid of burn-out.

Eigenheid

Wordt bewust van in hoeverre jij volgzaam bent. En onderzoek wat jouw eigenheid is en wat jouw ideeën zijn. Als je dit niet gewend bent, kan het best spannend zijn om je eigen gevoel te volgen. Maar je zult merken dat je steeds meer in je element komt. Het helpt je om jezelf te ontplooien en tot bloei te komen. En dat heeft weer een positieve impact op je relaties en levensvreugde.

Loskomen uit een keurslijf

Het is altijd goed om bewust te zijn van je eigen gedrag. Wat voelt goed en wat voelt knellend. Zit je vast in een keurslijf. Onderzoek wat je automatisch doet en wat je echt wilt. Herken de signalen van wat je lichaam aangeeft als je iets doet zonder dat je er achter staat. Besef dat je altijd een eigen wil, keuze en idee hebt die bestaansrecht heeft. Denk na over jouw gedragspatronen die zo vanzelfsprekend zijn geworden. Ingesleten patronen voelen vertrouwd maar kunnen een sleur worden. Ze helpen je niet meer verder.

Autonoom persoon

Als je er achter komt dat je bent gaan vastzitten in een keurslijf, dan kan dat te maken hebben met verschillende situaties zoals je opvoeding, relaties, je partner, geloof en cultuur. Het is boeiend om ze eens allemaal goed onder de loep te nemen en te ontdekken hoe je leefregels, normen en waarden in een nieuw daglicht kan gaan zien. Het levert je nieuwe inzichten op die je helpen vanuit meer eigenheid te leven. En een krachtigere persoon te worden. Een autonoom persoon die zelf bepaalt of het bordje wordt leeg gegeten of niet.